Page 613 - کتاب پرورش سبزی و صیفی جات
P. 613
ث ) فیتوكروم ها بعنوان گیرنده هاي نور مسئول واكنش :
"فیتوكروم ها" در طي تحقیقات مرتبط با جوانه زني بذور كشف گردیدند .جوانه زني و سبزكردن
( )sproutingبسیاري از بذور ریز از جمله كاهو كه حاوي مقادیر بسیار محدودي از منابع غذایي هستند ،
نیازمند شرایطي نظیر حضور نور بهینه مي باشند لذا چنین بذوري براي سال ها درون خاك بحالت "كمون"
( )dormantتا فرارسیدن شرایط نوري مناسب باقي مي مانند .بعنوان مثال مرگ درختان سایه انداز جنگلي
و یا شخم بقایاي گیاهان زراعي مي توانند شرایط نوري مكفي را براي جوانه زني بذور حساس به نور فراهم
سازند (.)1
محققین وزارت كشاورزي ایالات متحده آمریكا ( )USDAدر ضمن سال هاي 1930میلادي بر تأثیر طیف
نور در تحریك جوانه زني بذور كاهو واقف گردیدند .آنها بذور متو ّرم از جذب آب را براي چندین دقیقه در
معرض نور تكرنگي ( )monochromaticبا طول موج هاي مختلف قرار دادند سپس براي 2روز در
شرایط تاریكي نگهداشتند ،متعاقباً به ثبت نتایج هر كدام بطور جداگانه پرداختند .نتایج نشانداد كه نور قرمز
( 660نانومتر) باعث افزایش جوانه زني مي شود درحالیكه نور قرمز دور ( 730نانومتر) از وقوع این پدیده
ممانعت مي ورزد و این واكنش بستگي به آخرین تابش لحظه اي نور (فلاش) دارد .گیرنده هاي نوري مسئول
تباین چنین پدیده اي را "فیتوكروم ها" تشكیل مي دهند(.)1
گیاهان وضعیت ظاهري خود را در واكنش به تشویش ها و اختلالات مكانیكي تغییر مي دهند .اینگونه گرایش
به شرایط مكانیكي محیطي یا "تیگماتروپیسم" ( )thigmotropismرا مي توان در كوتاهي زمان رشد و
ضخیم شدن درختاني كه در معرض وزش باد بوده اند ،ملاحظه نمود درحالیكه سایر درختان همان گونه
گیاهي در شرایط دور از وزش شدید باد داراي ساقه هاي باریكتر و بلندتري مي گردند (.)1
"تیگماتروپیسم" عبارت از گرایش گیاهان به سطوح سخت و جامد است كه از عوامل جهت یابي آنها براي
رشد مناسب بشمار مي آید (.)11
گیاهان حساسیت زیادي نسبت به تنش هاي مكانیكي دارند .محرك هاي مكانیكي باعث فعال شدن مسیرهاي
انتقال پیام ها مي گردند و در نتیجه مقدار كلسیم سیتوپلاسمي را افزایش مي دهند كه مي تواند بعنوان میانجي
595
